W latach 70. kilku polskich kapłanów zetknęło się z Odnową Charyzma­tyczną poza granicami naszego kraju. Doświadczenie to postanowili oni przenieść na grunt polski.

Powstanie pierwszych grup modlitewnych: lata 70.

W roku 1976 zaczęły powstawać pierwsze grupy modlitewne. Dwadzieścia lat później na czuwanie do Częstochowy przyjechało ok. 200 tysięcy sympatyków ruchu. 

Pierwsze zetknięcie się z ruchem Odnowy przeżył ks. Płonka z diecezji bielsko-żywieckiej w 1975 r. W tym samym roku ks. Marian Piątkowski z Poznania (mariolog, egzorcysta diecezji poznańskiej i koordynator egzorcystów w Polsce, zmarł w 2012 r.) był uczestnikiem kongresu charyzmatycznego w Rzymie, gdzie doświadczył chrztu w Duchu Świętym i zapragnął tym doświadczeniem dzielić się z innymi po powrocie do kraju. Ks. Bronisław Dembowski (obecnie emerytowany biskup włocławski) zetknął się z ruchem charyzmatycznym w czasie studiów w Stanach Zjednoczonych w 1976 r. Z jego inicjatywy powstała grupa modlitewna w Warszawie (późniejsza Maranatha).

Doświadczenie chrztu w Duchu Świętym stawało się coraz powszechniejsze w kolejnych miastach Polski: w grupach Ruchu Światło-Życie, w środowiskach studenckich, czy w konkretnych ośrodkach duszpasterskich. W ten sposób powstawały pierwsze grupy modlitewne próbujące znaleźć swe miejsce w Kościele.

Szczególne znaczenie ma tu udział osób duchownych, zarówno księży diecezjalnych, jak i zakonnych w tworzącym się ruchu charyzmatycznym.

Pierwsze spotkanie odpowiedzialnych: Izabelin 1977 r.

Pierwsze spotkanie osób odpowiedzialnych z grup modlitewnych z Katowic, Wrocławia, Łodzi, Warszawy, Białegostoku i Poznania odbyło się w Izabelinie 11-12 lutego 1977 r. Podjęto wówczas próbę zorganizowania wzajemnej współpracy i wymiany doświadczeń dotyczących otrzymywa­nych darów w tworzących się grupach modlitewnych (dar języków i proroctwa). Dużo czasu zajęła modlitwa wstawiennicza, szczególnie modlitwa o wylanie Ducha Świętego.

Spotkanie w Magdalence: 1979

W dniach 21-22 kwietnia 1979 r. zgromadziło się w Magdalence koło Warszawy już około 70 osób z prawie 50 grup istniejących w Polsce. Spotkanie ułatwiło wzajemne poznanie się i zorientowanie się w sytuacji istniejących grup. Stwierdzono wówczas duże różnice w dojrzałości członków poszczególnych wspólnot, choć wszystkich charakteryzowała szczera gorliwość w otwieraniu się na dary Ducha Świętego w czasie modlitwy. Wyłonił się wtedy zespół mający pomagać istniejącym grupom w rozwoju, we współpracy ze sobą nawzajem oraz w kontaktach z hierarchią Kościoła. Podjęto również ideę redagowania pisemka pomoc­nego grupom Odnowy Charyzmatycznej we właściwym wzroście.

I Ogólnopolski Kongres Odnowy: Częstochowa 1983 r.

Nowym elementem w Polsce był I Ogólnopolski Kongres Odnowy w Duchu Świętym, który odbył się w Częstochowie w dniach 14-16 października 1983 r. Pierwszy raz spotkali się wtedy wszyscy zaangażowani w ten ruch. Nie bez powodu jako miejsce Kongresu wybrano Jasną Górę - dom Maryi. To Ona, jak rozeznano przed Kongresem, miała upraszać u Boga moc dla wspólnego spotkania oraz moc dla dania światu świadectwa o zwycięstwie i miłości Boga wypływających z Krzyża. Spotkanie przebiegające pod hasłem Otrzymacie Jego moc ubogaciły swoją obecnością osoby odgrywające kluczową rolę dla powstania i rozwoju ruchu charyzmatycznego w Kościele Katolickim: ks. kard. Leon J. Suenens z Belgii, o. Albert de Monleon z Francji, o. Fiorello Mascarenhas SJ - reprezentant ICCRO (Międzynarodowej Rady Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej), a także kard. Józef Glemp, bp Władysław Miziołek (odpowiedzialny wówczas za Odnowę Charyzmatyczną z ramienia Episkopatu Polski) i bp Paweł Socha. Dwudniowy Kongres upłynął przede wszystkim na wspólnym wielbieniu Boga, dzieleniu się swoimi doświadczeniami pierwszych lat Odnowy w Polsce i na świecie, nauczaniu oraz poznawaniu się. Zakończył się całonocnym czuwaniem modlitewnym około 3,5 tysiąca osób zgromadzonych w jasnogórskiej Bazylice i Kaplicy Cudownego Obrazu. Przesłaniem Kongresu była zachęta do czynienia z ziemi miejsca chwały Boga poprzez modlitwę uwielbienia, tworzenie jak największej liczby grup modlitewnych i wspólnot stanowiących źródła nowego stylu życia, a także trwanie w jedności z hierarchicznym Kościołem. Umocnieniem na tej drodze miało być zawierzenie Maryi Odnowy w Duchu Świętym w Polsce.

Czuwanie na Jasnej Górze: 1986 r.

W dniu 17 maja 1986 r., w wigilię zesłania Ducha Świętego, powtórnie na Jasnej Górze zgromadzili się na czuwaniu członkowie grup modlitewnych z całej Polski. Tym razem zespół rozeznania modlący się o to spotkanie zrozumiał, że Bóg dopominał się o dogłębne nawrócenie i taką przemianę serc ludzi tam obecnych, aby stali się oni dla całego kraju zaczynem odnowy w wierze, w miłości i w jedności. W szczególny sposób Bóg podkreślał konieczność dawania świadectwa w miejscach odczuwalnego działania zła i braku nadziei. Ponownie też wskazał na potrzebę oddania się Maryi i trwania w jedności z całym Kościołem.

II Kongres Odnowy w Gnieźnie: 1988 r.

W pięć lat po pierwszym ogólnopolskim Kongresie, Krajowy Zespół Koordynatorów podjął inicjatywę zorganizowania II Kongresu Odnowy Charyzmatycznej. Tym razem na miejsce lipcowego spotkania wybrano Gniezno, w którym kształtowało się przyszłe oblicze naszego Narodu oraz nasze chrześcijaństwo. Celem było więc sięgnięcie do korzeni, aby odczytać swoją tożsamość i przyjąć dar oczyszczenia z narodowych wad, czyli łaskę Odnowy. Dlatego tak wiele akcentów we wspólnej modlitwie w obecności relikwii św. Wojciecha dotyczyło uproszenia jedności i prawdziwego pojednania w grupach modlitewnych oraz zrozumienia i przyjęcia Krzyża prowadzącego do zwycięstwa zmartwychwstania. Proszono także o otwarcie się na dar Ducha Świętego oraz namaszczenie obecnych do głoszenia Dobrej Nowiny i noszenia brzemion drugich w wymiarze zarówno duchowym, jak i społecznym. Nie pominięto ponownego oddania Matce Bożej całej Odnowy Charyzmatycznej w Polsce.

Czuwanie na Jasnej Górze poprzedzone 7-tygodniowym Seminarium: 1992 r.

W roku 1992 zbiegły się inicjatywy Krajowego Zespołu Koordynatorów oraz redakcji miesięcznika List. Pomysł zorganizowania ogólnopolskiego czuwania w Częstochowie łączył się z ideą poprzedzenia go siedmiotygodniowym seminarium Odnowy na podstawie książki Lucy Rooney SND i Roberta Faricy SJ pt. „Jak rozmawiać z Bogiem?”. Ojciec Faricy, prowincjał jezuitów w Stanach Zjednoczonych, był zresztą głównym gościem spotkania odbywającego się w dniach 29-31 V 1992 r. Podstawowym przesłaniem tego czuwania była modlitwa o uzdrowienie wewnętrzne – najpierw animatorów, a potem wszystkich przybyłych na plac przed Wałami Jasnej Góry. Około 35 tysięcy osób, zgromadzonych pierwszy raz w tak wielkiej ilości, doświadczyło charyzmatycznego posługiwania modlitwą o uzdrowienie i darem poznania. Wszystkiego dopełniało zaś upraszanie dla obecnych wylania darów Ducha Świętego. Wyjątkowe znaczenie dla nadchodzących lat miały proroctwa padające w czasie wspólnej modlitwy. Mówiły one o konieczności przeprowadzania seminariów Odnowy i o potrzebie organizowania dużych spotkań jako podstawowych form ewangelizacji. Ponadto zapowiadały powstanie silnych ośrodków ewangelizacji i formacji w kilku miastach Polski oraz organizowanie Mszy Świętych z modlitwą o uzdrowienie.

III Kongres Odnowy w 1993 r. i Msze z modlitwą o uzdrowienie

W dniach 14-15 maja 1993 r. na Jasnej Górze odbył się III Ogólnopolski Kongres Odnowy. Po drugim Kongresie, skupionym na Krzyżu, przyszedł czas na zmartwychwstanie. Przybywający na Jasną Górę mieli za zadanie przywieźć ze sobą „siedem pustych stągwi”, aby zgodnie z prośbą Maryi „zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie” – hasłem III Kongresu, Jezus mógł je napełnić i przemienić. Głównym gościem spotkania miał być ojciec Emilien Tardif, znany w Polsce ze swoich książek „Jezus żyje!” i „Jezus jest Mesjaszem”, w których opisywał cudowne uzdrowienia pojawiające się w czasie głoszenia przez niego zmartwychwstałego Jezusa. Nic dziwnego, że w drugim dniu Kongresu zgromadziło się na placu przed Wałami Jasnej Góry około 100 tysięcy osób, wśród nich wielu chorych, oczekujących na przemianę swojego życia. Niespodzianką i jednocześnie próbą wiary była nieobecność zapowiedzianego gościa. Zamiast niego przybył nikomu nieznany ojciec Ricardo Arganaraz, założyciel wspólnoty św. Jana Chrzciciela we Włoszech. Ale nie przeszkodziło to Jezusowi uzdrowić wielu ludzi. Podobne poruszenie przeżyli mieszkańcy sześciu innych polskich miast, w których o. Ricardo modlił się o uzdrowienie. Niewątpliwie całe to doświadczenie sprawiło, że w kilku ośrodkach w Polsce (Łódź, Warszawa) msze św. z modlitwą o uzdrowienie, koncentrujące się na zbawczej obecności Jezusa, zaczęły gromadzić coraz więcej osób.

Kolejne czuwania grup Odnowy w Duchu Świętym w Częstochowie

W 1994 r. około 150 tysięcy ludzi modliło się wspólnie, prosząc Boga o uzdrowienie. Głównym gościem tego spotkania był Philippe Madre, diakon ze Wspólnoty Błogosławieństw. W rok później irlandzka klaryska Briege McKenna oraz ks. Kevin Scalon prowadzili podobną modlitwę o uzdro­wienie wewnętrzne i fizyczne. Wówczas zebrało się na Jasnej Górze 220 tysięcy ludzi.

W roku 1996 około 200 tysięcy osób spotkało się na czuwaniu, którego gościem był ojciec Joseph-Marie Verlinde, założyciel wspólnoty "Rodzina św. Józefa". Szczególnie ważny w jego nauczaniu skierowanym dla liderów i animatorów był problem zniewoleń we współczesnym świecie i modlitwy o uwolnienie z nich.

W roku 1997 członkowie grup Odnowy mieli swoje czuwanie we Wrocławiu w ramach 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, w przeddzień przyjazdu Ojca Świętego Jana Pawła II do Polski.

Hasło czuwania pokrywało się z tematem Kongresu, zatytułowanego „Eucharystia i wolność”. Głównym mówcą czuwania był Krajowy Duszpasterz Odnowy w Duchu Świętym w Polsce, ks. bp Bronisław Dembowski.

W kolejnym roku 1998 odbył się w Częstochowie IV Kongres Odnowy w Duchu Świętym. Na spotkanie, którego gościem był Daniel Ange, przyjechało aż 200 tys. osób. W 1999 r. gościem ogólnopolskiego czuwania na Jasnej Górze był kaznodzieja domu papieskiego o. Raniero Cantalamessa, a w 2000 r. Nikol Baldacchino z Malty, członek władz ICCRS. Oba czuwania zgromadziły ok. 100 tys. wiernych.

Goście i główni mówcy czuwań

Oto historia zapraszanych gości, którzy byli również głównymi mówcami czuwań od 1983 r.:

1983 r. Gość: kard. Leo Suenens (jednocześnie I Kongres)
1986 r. Gość: o. Jacek Salij OP
1988 r. Goście: kard. J. Glemp, o. A. Schulz SJ, ks. A. Zuberbier (jednocześnie II Kongres)
1992 r. Goście: o. Robert Faricy SJ, o. Józef Augustyn SJ
1993 r. Gość: o. Ricardo Arganaraz (jednocześnie III Kongres)
1994 r. Gość: Philippe Madre
1995 r. Goście: s. Briege McKenna OSC, ks. Kevin Scallon
1996 r. Gość: o. Joseph Marie Verlinde
1997 r. Gość: bp Bronisław Dembowski
1998 r. Gość: o. Daniel Ange (jednocześnie IV Kongres)
1999 r. Gość: o. Raniero Cantalamessa OFMCap.
2000 r. Gość: Nikol Baldacchino
2001 r. Gość: o. Fio Mascarenhas SJ
2002 r. Goście: s. Briege McKenna OSC, ks. Kevin Scallon
2003 r. Gość: Oreste Pesare (jednocześnie V Kongres)
2004 r. Gość: Cathy Brenthy
2005 r. Gość: ks. Andrzej Grefkowicz
2006 r. Gość: José H. Prado Flores
2007 r. Bez gościa głównego. Mówcy: Stasia Iżyk, Inga Pozorska, Zbigniew Słup, Ewa Lenkiewicz
2008 r. Gość: o. Remigiusz Recław SJ, o. Augustyn Pelanowski OSPPE  (jednocześnie VI Kongres)
2009 r. Gość: o. Enrique Porcu i o. Antonello Cadeddu z Brazylii
2010 r. Mówcy: ks.prof. Henryk Witczyk, ks. Mirosław Cholewa, Grzegorz Górny, o. Waldemar Grzyb
2011 r. Gość: o. Raniero Cantalamessa OFMCap.

Inne ważne wydarzenia w polskiej Odnowie

Na uwagę zasługują inne, znaczące dla oblicza Odnowy Charyzmatycznej w Polsce wydarzenia. Corocznie odbywają się rekolekcje dla kapłanów, które gromadzą ponad setkę uczestników z całej Polski. Swoistą formułę wypracowało sobie Forum Charyzmatyczne, organizowane co dwa lata od roku 1991 przez łódzki Ośrodek Odnowy w Duchu Świętym. Poruszano na nim tematy ewangelizacji, wspólnoty i rozeznania duchowego oraz obecności Maryi w Odnowie. Z dużym zainteresowaniem spotkał się przyjazd do Polski w lipcu 1996 r., oczekiwanego trzy lata wcześniej, ojca Emiliena Tardifa w towarzystwie słynnego mówcy i ewangelizatora z Meksyku Jose Prado Floresa. Odprawiane przez o. Tardifa msze św. O uzdrowienie w Gorzowie Wlkp. i w Łodzi zgromadziły odpowiednio 60 tysięcy i 300 tysięcy osób, spośród których wielu doznało uzdrowień wewnętrznych i fizycznych.

Od 1998 w Słupcy k. Konina odbywały się Kongresy Młodych Charyzmatyków – jedyne ogólnopolskie spotkania adresowane do tej grupy wiekowej.

Krajowy Zespół Koordynatorów (KZK)

Wspólnoty Odnowy w Duchu Świętym działają niezależnie, podlegając w sensie prawnym biskupowi miejsca. Jednak już od początków ruchu charyzmatycznego w Polsce członkowie grup podejmowali próby ogólnopolskiej współpracy. W lutym 1977 r. i kwietniu 1979 r. miały miejsce pierwsze spotkania przedstawicieli wspólnot. Z czasem powstał zespół koordynatorów, który początkowo miał charakter nieformalny; jego członkami byli przedstawiciele rejonów Odnowy, skupiających kilka diecezji.

Krajowy Zespół Koordynatorów (KZK) nie sprawuje władzy w Odnowie w Duchu Świętym, jest natomiast znakiem jedności polskich wspólnot.

Zespół zbiera informacje dotyczące Odnowy, jest forum wymiany doświadczeń, koordynuje ogólnopolskie inicjatywy Odnowy w Duchu Świętym, utrzymuje kontakty z Odnową w innych krajach i z Międzynarodowymi Służbami Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej (ICCRS). Deleguje też swych przedstawicieli na międzynarodowe spotkania ruchu charyzmatycznego.

W skład Krajowego Zespołu Koordynatorów wchodzi dwóch koordynatorów Odnowy z każdej diecezji (mianowany przez biskupa kapłan oraz wybrany świecki), a także przedstawiciele dzieł Odnowy takich m.in. jak wydawnictwa i czasopisma. Na czele Zespołu stoi przewodniczący a organem wykonawczym jest kilkuosobowa Rada. Członkowie KZK spotykają się zazwyczaj 2-3 razy w roku, spotkaniom przewodniczy krajowy duszpasterz Odnowy.

Komisja Teologiczna

Od 1997 przy Krajowym Zespole Koordynatorów działa Komisja Teologiczna. Jej zadaniem jest troska o wierność Odnowy oficjalnej nauce Kościoła. Komisja w swoich dokumentach rozstrzyga pojawiające się w Odnowie teologiczne wątpliwości, poleca też wartościowe materiały formacyjne. Brak należytej troski o wierność nauce Kościoła była przyczyną odejścia od Kościoła poszczególnych osób lub całych grup związanych z Odnową Charyzmatyczną.