Istnieją różne sposoby klasyfikacji charyzmatów nadzwyczajnych.
Poniżej podany jest jeden z nich.
W Pierwszym Liście św. Pawła do Koryntian (1 Kor 12,8-10) wymienionych jest 9 charyzmatów, które można pogrupować w 3 kategorie:
A – CHARYZMATY OBJAWIENIA
1 – Słowo poznania było użyte przez Jezusa wobec Samarytanki przy studni Jakubowej i została ona nawrócona. W Dziejach Apostolskich (9,10-18) Ananiasz otrzymał słowo poznania od Pana, że Szaweł z Tarsu był w Damaszku w domu Judy. Został zachęcony do położenia rąk na Szawła, ale Ananiasz miał wątpliwości co do Szawła, który był znany jako prześladowca wierzących. Następnie, Jezus dał mu słowo poznania, które wyjawiło mu Boży plan zbawienia i Jego plan wobec Szawła, teraz Pawła. Paweł mógł znowu widzieć i wtedy otrzymał chrzest w Duchu Świętym. W modlitwach wstawienniczych, które związane są z ewangelizacją, często występuje słowo poznania, które obwieszcza uzdrowienie lub inne znaki wyzwolenia, które są często potwierdzane później przez świadectwa. Słowo poznania objawia ukryte sytuacje, przeszkody Bożej łaski, i pobudza wyczekującą wiarę, aby otrzymać odpowiedź na nasze oczekiwania. W związku z tym darem pozostaje tzw. słowo nauki. Przychodzi ono w nauczaniu, głoszeniu, napominaniu. Jezus wypowiadał je podczas odpierania ataków faryzeuszy, np. „Płaćcie Cezarowi, co należy do Cezara, a Bogu, co należy do Boga” (Mt 22,21). Słowo nauki pozwala na komentarz do Pisma Świętego w celu dania światła i dotknięcia zgromadzenia lub obalenia fałszywych argumentów.
2 – Słowo mądrości może być wewnętrzną wizją, często dotyczącą przyszłości, związaną z tajemnicą odkupienia, planu zbawienia ustalonego przez Boga. Pozwala nam widzieć oczami Boga, obierać właściwy kierunek, wiedzieć jak mówić i jak powinniśmy się zachowywać w celu działania rozważnego i skutecznego.
3 – Charyzmat rozeznawania duchów pozwala nam wiedzieć, z jakim duchem mamy do czynienia w konkretnej sytuacji: duch Boży, nasz ludzki duch, czy zły duch – tak, że możemy uniknąć zła, które przynosi tylko zamieszanie i nieporządek. Dar rozeznania umożliwia rozpoznanie fałszywych proroków. Pozwala na rozróżnienie między problemami spowodowanymi psychoafektywnymi traumami i tymi traumami, które są spowodowane przez złe duchy. Ten charyzmat może jasno pokazać, co zostało zapomniane i ukryte, odsłonić psychologiczne problemy; oddala zło i potwierdza prawdziwe dary Ducha Świętego.
B – CHARYZMATY NATCHNIENIA
1 – Dar proroctwa. Proroctwo jest wiadomością pochodzącą od Boga, daną dla wszystkich. Nie oznacza to przewidywania lub oznajmiania przyszłości ani ujawniania faktów z intymnego życia osoby. Natchnienie prorocze jest otrzymywane w słowach, obrazach, myślach, wizjach lub snach. Jeżeli zostało prawdziwie rozeznane, proroctwo buduje zgromadzenie napomnieniem i zachętą. Proroctwo nie tylko mówi, ono również działa. Na przykład, jeśli jest to przesłanie pocieszenia, ono pocieszy, jeśli jest to słowo upomnienia, skoryguje i doprowadzi do nawrócenia. Ojciec Rufus Pereira pisze: „Od kiedy otrzymałem dar proroctwa, moje mowy i homilie, nawet najprostsze, wydają się zmieniać życie ludzi prawie natychmiast!” Wg Świętego Pawła dar proroctwa bierze górę nad darem języków, ponieważ „ci, którzy mówią językami, budują samych siebie, ale ci, którzy prorokują, budują zgromadzenie” (1 Kor 14,4).
2 – Dar mówienia językami jest dany przez Boga, aby wychwalać go w języku Ducha Świętego (Rz 8, 26). Modlitwa w językach pozwala nam w naszej osobistej modlitwie śpiewać, błogosławić i dziękować Bogu. Modlitwa w językach jest również cennym darem w modlitwie wstawienniczej. Kiedy modlę się w językach podczas modlitwy wstawienniczej, otrzymuję więcej słów poznania.
3 – Dar tłumaczenia języków nie oznacza, że możemy przetłumaczyć przesłanie dane w językach w zgromadzeniu. Osoba, która przemówiła językami (lub ktoś inny), może otrzymać zrozumienie przesłania od Ducha Świętego zawartego w wypowiedzianych słowach i przekazać ich sens innym. W ten sposób każdy może rozważyć i zastosować w praktyce to, co Pan powiedział w językach.
C – CHARYZMATY MOCY
1 – Charyzmaty uzdrowienia (1 Kor 12,9; 28-30). Są one owocami misji ewangelizacji, którą Pan powierzył Kościołowi. Pomagają one zamanifestować się pewnym „znakom, które będą towarzyszyć wierzącym: w moje imię będą wyrzucać złe duchy, będą kłaść ręce na chorych, którzy odzyskają zdrowie” (Mk 16, 17-18). Te znaki przychodzą i potwierdzają Dobrą Nowinę o Jezusie, który powstał z martwych. To nie jest moc czy osobisty dar, ale łaska dana wierzącym, która pomaga im być jakby kanałami lub instrumentami uzdrawiającej mocy Boga.
2 – Wiara charyzmatyczna jest specjalnym namaszczeniem wiary, który umożliwia nam uwierzyć w to, co Bóg robi, i współpracować z Nim. Wlewa w nasze serca zaufanie, przekonanie, a nawet pewność, że nasza modlitwa będzie wysłuchana.
3 – Dar czynienia cudów często idzie za charyzmatem wiary albo jest z nim związany. Bez wątpienia wskrzeszenie Łazarza jest jednym z najlepszych przykładów. Przez wiarę Piotra i Pawła w Pięknej Bramie Świątyni Imię Jezusa uzdrowiło kalekę (Dz 3, 4-10). „W Listrze był mężczyzna, który nigdy w życiu nie chodził, który słuchał Pawła; Paweł spojrzał na niego bacznie i zobaczył, że ma wiarę potrzebną do uzdrowienia. Powiedział głośno: ‘Podnieś się, stań na nogi’ i kaleka poderwał się i zaczął chodzić” (Dz 14, 8-10). Przez wstawiennictwo Ojca Pio młoda dziewczyna niewidoma od urodzenia zaczęła widzieć, chociaż jej oczy nie miały źrenic.
Te charyzmaty pozwalają nam dokonywać wielkich dzieł w wierze w Chrystusa (J 14,12)1.
Warto podkreślić, że dar języków jest często wstępem do innych charyzmatów, zwłaszcza proroctwa. Można wyróżnić trzy odmiany darów języka:
1) glosolalia – jako modlitwa
2) dar języków do przekazywania treści prorockich (wymaga daru tłumaczenia języków)
3) język rzeczywiście istniejący (Dz 2,1-11) - dzisiaj też występuje, choć rzadko